VŨ-HỮU-SAN &Thế-Giới của Nước
 

Home
TàuCộng KhóThắng BiểnĐông
Tham-Luận Biển Đông
Hải-phận Cho Quốc-Gia Lào
ThủĐoạn TiêuDiệt VănHóa
BảnĐồ ThuyếtTŕnh Edm&Calgary
Dự-Án Song-Tử
Tàu TrungCộng Cắt Cáp Tàu ThămḌ VN
Biển Đông 74,000 năm trước
Hải-đồ DângGiặc
Bản-Đồ Bắc TrườngSa
BảnĐồ MalaysiaViệtNam
Nước Việt H́nh Chữ S
RVN-CDWR-MainBody.pdf
Hải Phận Triệu Km2
Hải Phận Triệu Km2 (Tiếp)
Hải Phận Valencia
TàiLiệu PhápLư
BảnĐồBiênGiớiViệt-Hoa
Bản-đồ Phân-Chia Vịnh Bắc-Việt
VịnhBắcViệt
LáThư Gởi Đầy Tớ
Law of the Sea
Forum Openings
RVN WhitePaper75
ChinaPropaganda-LuuVanLoi
TiếngNóiVịnhBắcViệt
VấnĐềBiênGiới-BsNguyenĐanQuế
HảiGiới ViệtHoa
Vùng Biển Sâu Cho Tương-Lai
LêChíQuangPhảnĐối
CácĐội HoàngSa
NamQuan
BiểnĐông ThiênKỷMới
Biển Đông Ô Nhiễm
VịnhBắcViệt-HàngHải
VịnhBắcViệt-HuyềnThoại
NguyễnNhă-NghiênCứu HoàngSa
Chủ Quyền HoàngTrường
HảiThươngBiểnĐôngCổThời
BsTrầnĐạiSỹTổngKếtHảiChiến
HảiChiếnHoàngSaNóiChuyện
Hải Chiến Hoàng Sa
HQ16ĐàoDân
HảiChiếnHoàngSaTrầnThếĐức
VĩnhLiêmHoàngSaHảiChiến
Chuyện Một Con Tàu
NgườiBạnHảiQuân
BạnTôiSầuĐông
HồngNhanMộtThời
CâyĐinh
NhữngÔngThánh
ĐờiSống CăngThẳng
HỗnChiến
NgỗngTuyết
NgườiĐànBà
C̣nNụCườiNào
SóiGià
SachMoiNgoTheVinh
TranhCổTấnTinhChâu
HảiQuân C̣n Mất
TuầnThám NguyễnVănƠn
FutureDestroyer
Mischief Situation
DER-HQ4
To Chuc HQVNCH
Forgotten ASPB
Études Vietnamiennes
Environments'Protection
VN Water Culture
Legends-Water Realm
Useful Books&Maps
VN Sovereignty
Vietnam Energy
Raft Across Pacific
Triết Lư Nước
HảiQuânViệtNam TừBaoGiờ
Hàng Hải Gốc Rễ Việt Nam
Địa Lư Biển Đông
Thuật Ngữ Hàng Hải
NgườiViệt KhámPhá MỹChâu
Ngày HảiQuân1973
Lịch Sử Thuyền Bè
Bài Vè Thủy Tŕnh
Petrus Kư&VănHoá Thuyền
Photo Album
Người Thủy Thủ Già
SoạnThảo HảiSử
MộtNgàyVớiĐĐCang
Lược Sử Nước
PhanQuỳnh
NguyễnVănLục
HT Nguyễn Văn Lộc
VũNgọcRuẩn BốTôi
VũVănToàn
ThơVăn HoàngĐ́nhBáu
KỷNiệm ĐờiQuânNgũ
ChiếcB́nh TháiLọ
ChânDung SVSQHQXI
BảoB́nh&H́nhẢnh
Quê Nhà 50 Năm Trở Lại
ChuVănAn2B3-1956
Giải Ảo! HăyTỉnh Giấc Mơ Ma
AnhHùng NguyễnThànhSắc
ThuỷThủĐoàn HQ-4
ChiếnThuật ĐầuChữ T
HìnhẢnh HQ4 HảiChiến HoàngSa
TrangH́nh HảiChiến HoàngSa
Trận HoàngSa Hồ Hải
Hải-Chiến theo Trung-Cộng
Hải-Chiến theo BùiThanh
Diễn-Tiến Trận Hải-Chiến
TâySa HảiChiến
QuanBinhTC HoàngSa1974
HQ16-HQ5 Bắn Nhau
HQ5-Ră Ngũ
Đại-Tá Ngạc Ở Đâu
ChuyệnMột ConTàu
Bông Hồng Cho Nhựt-Tảo
Danh-Sách Tử-Sĩ Hoàng-Sa
DanhSách CốThủ HoàngSa
TrươngVănLiêm-HQ5
TruyệnNựcCười MấyAnh SửaQuân-Sử
Lệnh TamBấtĐả-HứaThếHữu
AnhHùng BH NguyễnVănVượng
TưởngNiệm AnhHùng NguyễnVănĐồng
Phạm Ngọc Đa AnhHùng Tử-Sĩ
TaoBanNuocKhong
VĩnhBiệt NguyênNhi
CáchNhìn LịchSử XâmLược
NgườiLínhGiàHQ4 NgôThếLong
NguyễnThượngLong-HảiChiến HoàngSa
NguyễnThượngLong-T́mMăi YêuThương
VănTế 74 TửSĩ HảiChiến HoàngSa
Nhớ lại HCHS & SuyNgẫm
HànhQuân TrầnHưngĐạo47
Bộ H́nh ChiếnTrường HQ-4
Tài-Liệu CTCT/VNCH
Các ChiếnHạm VN&TC ThamChiến
TàiLiệuHQ4-TổngCụcCTCT
Lố bịch kiểu Tàu phù
Hải-Chiến theo LữCôngBảy
Pḥng-Tai của HQ-4
Tiểu-Sử Anh-Hùng Tử-Sĩ
TrầnVănĐảm-AnhHùng&Nhà VôĐịch
AnhHùng BùiQuốcDanh
VũĐ́nhQuang-AnhHùngHảiPháo
Anh-Hùng Vương-Thương
VưongThếTuấn: HQ4 Xin Rút Lui
Người AnhHùng HoàngSa
Thư HT PhạmTrọngQuỳnh
Thư Bạn ĐồngMôn ChuVănAn
T́m Hiểu Gerald Kosh
Văn Tế HoàngSa
Những BàiCa HảiChiến HS
Thư Người Giám-Lộ
BứcThư 15 Năm
24 Years After Naval Battle
Tiểu Sử Vũ Hữu San
Tựa
ToànTập
Tổng-kết Hải-Chiến
Hồi Kư Của NgườiVề Từ HoaLục
Thư Riêng Về Đơn-Vị
Giới Thiệu
Gặp lại Niên-Trưởng NBT
TrùmMền HôXungPhong  

 

Hải-giới Đông-Bắc Nước ta

Vũ-Hữu-San

Địa-danh trên Bản-đồ.

            Nh́n bản-đồ vùng Đông-Bắc Việt-Nam, khu-vực tiếp-giáp với Trung-Hoa, người ta thấy ngay ranh-giới biển bờ nước ta ngày xưa:

- Biển phía Bắc đánh dấu bằng thị-trấn Bắc-Hải.

- Bờ phía Đông ghi nhận bằng hải-cảng Đông-Phương.

            Trong suốt hai thiên-kỷ qua, từ thời Nhà Hán, ngay chính Trung-Hoa cũng mặc-nhiên công-nhận vùng biển Đông là thuộc nước ta qua danh-xưng Giao-Chỉ-Dương. Dân Việt từng sinh-hoạt đông-đảo quanh vùng Vịnh Bắc-Việt, kể cả khu-vực Khâm-Châu Hợp-Phố cũng như tại bờ biển đảo Hải-Nam. Người Tàu đă cố-gắng thay đổi nhiều tên bản-địa sau mỗi lần xâm-lược bành-trướng lănh-thổ, nhưng hiển-nhiên họ đă không thể nào thay đổi được các chứng-tích lâu đời kể trên.

Không những tên biển, tên bờ trong Vịnh Bắc-Việt  được xác-nhận rơ-ràng, mà theo nhà Địa-lư-học Edward H.  Schafer, ngay cả tên đảo Hải-Nam - là ḥn đảo tiếp-giáp - cũng một thời có nghĩa là tỉnh của Việt-Nam. Ông viết trong cuốn sách tựa đề Châu-Nhai "Shore Of Pearls" nguyên-văn như sau: "In Han period, when it (Hainan) begins to appear in Chinese texts, "South Of the Sea" referred to the Vietnamese provinces, as we would style them..."[1] .

Về hải-thương lúc xưa, Schafer ghi-nhận hầu hết sản-phẩm được người Việt đưa tới bằng đường biển. Thuyền từ phía Tây-Nam là Đại-Việt vượt ngang Giao-Chỉ-Dương để đến đây.[2]

Quan-niệm Lănh-thổ với Lănh chúa thời Thượng-cổ

Hơn các dân-tộc khác, người Việt cổ có quan-niệm về chủ-quyền lănh-thổ rất sớm. Quyền-lực của một lănh-tụ biểu-hiện qua những trống đồng mà Ông ta sở-hữu. Giá-trị của các trống đồng quư-giá được ước-định tới cả ngàn con trâu hay nhiều vùng đồng ruộng, rừng cây rộng lớn...

 

 

Bản-đồ Vịnh Bắc-Việt với những địa-danh có tính-cách “hải-giới: (1) phía Bắc có Bắc-Hải  và(2) phía Đông có Đông-Phương.

 

Nhà khảo-cổ-học H. Parmentier đă ước-đoán rằng trống đồng là quà tấn-phong của vua Hùng-Vương ban cho các lănh-chúa.[3] Ông B́nh-Nguyên-Lộc nói các lănh-chúa này phân-tán đi Vân-Nam, Nam-Dương.[4]

            Bỏ qua giả-thuyết “Người Việt đă từng thành-lập một h́nh-thức Lạc-Việt bao trùm Đại-dương”, chúng tôi xin quay về vấn-đề hải-giới vùng Đông-Bắc nước ta qua những chứng-liệu sau đây, khi đọc tuy có khô-khan nhưng lại chính-xác hơn.

 Địa giới Giao-Chỉ, Giao-Châu

Các sách xưa thường ghi chép sơ-sài về địa-lư, đặc-biệt là không có chi-tiết về chủ-quyền trên biển của quốc-gia. Ngày nay, chúng ta chỉ đành xem lại những tài-liệu tổng-quát về địa-lư đất Giao-chỉ, Đại-Việt hay thủ-phủ Long-biên của ta rồi từ đó suy ra hải-giới, như sau:

Các tác-giả Lê Văn Hưu, Phan Phu Tiên, Ngô Sĩ Liên viết trong “Đại-Việt Sử-kư Toàn-thư Ngoại-kỷ" (soạn thảo 1272 - 1697): Thời Hoàng Đế, địa giới Giao Chỉ về phía Tây Nam (Trung Hoa), xa ngoài đất Bách Việt. Thời Vua Vũ th́ Bách Việt thuộc phần đất châu Dương, Giao Chỉ thuộc về đấy.

Khâm Định Việt Sử Thông Giám Cương Mục (do Quốc Sử Quán Triều Nguyễn soạn thảo 1856-1881) chép rằng: Khi Nhà Hán đă b́nh được nhà Triệu, lấy đất đặt làm chín quận: Nam Hải, Thương Ngô, Uất Lâm, Hợp Phố, Giao Chỉ, Cửu Chân, Nhật Nam, Châu Nhai, Đam Nhĩ. Mỗi quận đặt một thái thú để cai trị. Tên gọi "Giao Chỉ bộ" có từ đấy.

Theo sách Lĩnh ngoại đại đáp của Chu Khứ Phí nhà Tống, ba quận Quế Lâm, Nam Hải, Tượng quận là đất Bách Việt ngày trước, từ Tần Thủy Hoàng lấy được thiên hạ, mở núi dọn đường, cướp lấy đất Dương, Việt, đặt ra Nam Hải, Quế Lâm và Tượng Quận. Bây giờ tỉnh Quảng Tây tức là Quế Lâm, tỉnh Quảng Đông tức là Nam Hải, đất Giao Chỉ tức là Tượng Quận đời Tần[5]. Đến Hán Vũ đế b́nh định được Nam Hải mới tách Quế Lâm đời Tần làm hai là Uất Lâm và Thương Ngô; tách Tượng Quận làm ba là Giao Chỉ, Cửu Chân và Nhật Nam. Lại xắn bớt đất Nam Hải và Tượng Quận đặt ra quận Hợp Phố. Rồi, từ huyện Từ Văn, vượt biển sang lấy hai quận Chu Nhai và Đam Nhĩ ở phía Nam biển, đặt thứ sử tại Giao Châu. Tiếng rằng nhà Hán chia ra chín quận, nhiều hơn nhà Tần, nhưng cầm quyền thống trị th́ chỉ có một thứ sử ở Giao Châu thôi.

Dẹp yên cuộc khởi nghĩa của bà Triệu Thị Trinh, nhà Ngô lấy đất Nam Hải, Thượng Ngô và Uất Lâm làm Quảng Châu, đặt châu trị ở Phiên Ngung, lấy đất Hợp Phố, Giao Chỉ, Cửu Chân, Nhật Nam làm Giao Châu, đặt Châu trị ở Long Biên (Bắc Ninh). Đất Nam Việt của Triệu-Đà ngày trước thành ra Giao Châu và Quảng Châu từ đó.

 

Long-Biên, thủ-phủ quan-yếu từ cổ-thời

Đường Cao Tông bắt đầu đặt An Nam đô hộ phủ ở Giao Châu. Giữa niên hiệu Hoàng Hựu (1049-1053) triều Tống đặt chức An Phủ và chức Kinh Lược ở Quế Lâm. Ṭa súy phủ ở Tây Đạo lập lên là trước từ đấy. Đến bây giờ, Bát Quế, Phiên Ngung và Long Biên đứng đối nhau như ba chân vạc là theo kiểu cũ của Tần.

Năm Tân Mùi, [110 TCN], (Hán Nguyên Phong năm thứ 1). Nước Việt ta đă thuộc về nhà Hán. Nhà Hán cho Thạch Đái làm Thái Thú 9 quận. Chế độ nhà Hán lấy châu lănh quận, trừ hai quận Châu Nhai, Đạm Nhĩ đều ở giữa biển, c̣n 7 quận thuộc về Giao Châu, Đái làm châu Thái thú . Thời Tây Hán, trị sở của Thái Thú đặt tại Long Uyên, tức là Long Biên, thời Đông Hán đặt tại Mê Linh tức là Yên Lăng. Đến khi Đái chết, Hán Chiêu Đế lấy Chu Chương thay. Đến cuối đời Vương Măng, châu mục Giao Châu là Đặng Nhượng cùng các quận đóng chặn bờ cơi để tự giữ. Tướng nhà Hán là Sầm Bành vốn quen thân với Nhượng, gửi thư cho Nhượng bày tỏ uy đức của nhà Hán. Thế rồi [Nhượng] bảo Thái thú Giao Chỉ là Tích Quang và Thái thú các quận là bọn Đỗ Mục sai sứ sang cống hiến nhà Hán. Nhà Hán đều phong cho những người ấy tước Hầu.[6]

Khi nhà Hán lập bộ Giao Chỉ, đặt lỵ sở ở Liên Thụ[7]. Năm Nguyên Phong thứ 5 (106 trước công-nguyên) dời trị sở sang huyện Quảng Tín ở quận Thương Ngô. Đến năm Kiến An thứ 15 (210), đóng lỵ sở ở huyện Phiên Ngung. Nhà Ngô lại dời lỵ sở sang Long Biên, c̣n ở lỵ sở cũ (chỉ Phiên Ngung) đặt làm Quảng Châu. Long Uyên: Tức là Long Biên, tên hiệu về đời Hán, thuộc quận Giao Chỉ, trị sở của quận về thời Đông Hán. Theo sách Thủy kinh chú, nhà Hán, năm Kiến An thứ 13 (208), khi mới đắp thành, có giống giao long lượn đi lượn lại ở hai bên bờ sông; nhân thế đổi gọi là Long Uyên. Nhà Lư đóng kinh đô ở đấy, đổi tên là Thăng Long; nhà Trần, nhà Lê cũng đóng kinh đô ở đấy cả. Bây giờ là tỉnh thành Hà Nội.

Theo Khâm Định Việt Sử Thông Giám Cương Mục, Quận Giao Chỉ thời ấy rất rộng lớn và quan-yếu v́ thống trị tới 10 huyện: Liên Thụ, An Định, Cẩu Lậu, Mi Linh, Khúc Dương, Bắc Đái, Kê Từ, Tây Vu, Long Biên, Chu Diên.[8]

Hải-giới Giao-Chỉ như vậy có lúc đă bao trùm cả bờ biển Quảng-Tây và Quảng-Đông ngày nay.

Quận Hợp-Phố thuộc đất Giao-Chỉ

            Đất Giao Chỉ tức là Tượng Quận đời Tần. Đến Hán Vũ đế b́nh định được Nam Hải mới tách Quế Lâm đời Tần làm hai là Uất Lâm và Thương Ngô; tách Tượng Quận làm ba là Giao Chỉ, Cửu Chân và Nhật Nam. Lại xắn bớt đất Nam Hải và Tượng Quận đặt ra quận Hợp Phố.       

            Lời bàn của Ngô Th́ Sĩ - Từ khi Vũ đế nhà Hán diệt nhà Triệu, lấy đất của nhà Triệu, đặt ra chín quận: Châu Nhai, Đam Nhĩ ở trong biển. Hai quận ấy hợp với các quận Giao Chỉ, Cửu Chân, Nhật Nam, Nam Hải, Thương Ngô, Uất Lâm và Hợp Phố đều liệt làm bộ Giao Chỉ. (Theo Quận quốc chí trong Hậu Hán thư, kể từ Giao Chỉ trở xuống, 7 quận gồm 55 huyện đều thuộc bộ Giao Chỉ). Sau đó chưa từng chia sẻ, măi đến nhà Ngô mới chia Giao Châu, đặt thêm Quảng Châu.           

Địa-giới thời Vua Trưng gồm cả Hợp-Phố

Năm Giáp Ngọ (34) là năm Kiến Vơ thứ 10 nhà Hán, vua Quang Vũ sai Tô Định sang làm thái thú quận Giao Chỉ.

Tô Định là người bạo ngược, chính trị tàn ác, người Giao Chỉ đă có ḷng oán giận lắm. Năm Canh Tí (40) người ấy lại giết Thi Sách ở quận Châu Diên (phủ Vĩnh Tường), trước thuộc về Sơn Tây, nay thuộc tỉnh Vĩnh Yên). Vợ Thi Sách là Trưng Trắc con gái quan lạc tướng ở huyện Mê Linh (làng Hạ Lôi, huyện Yên Lăng, tỉnh Phúc Yên) cùng với em gái là Trưng Nhị nổi lên đem quân về đánh Tô Định. Bọn Tô Định phải chạy trốn về quận Nam Hải.

Lúc bấy giờ ở những quận Cửu Chân, Nhật Nam và Hợp Phố cũng nổi lên theo về với 2 bà Trưng Thị. Chẳng bao lâu, quân 2 bà hạ được 65 thành tŕ. 2 bà bèn tự xưng làm vua, đóng đô ở Mê Linh, là chỗ quê nhà.[9]

Quân-dân Hợp-Phố khởi-nghĩa theo về bà Triệu

Phụ-nữ nước ta, nhiều người hùng dũng khác thường. Bà Triệu Thị Chinh cũng là người sánh vai được với Hai Bà Trưng. Thời Tam-quốc khi Giao-Chỉ thuộc nhà Ngô, vào năm Mậu Th́n (248)[10] là năm Xích Ô thứ 11, ở quận Cửu Chân có người đàn bà tên là Triệu Thị Chinh khởi binh đánh lại quân nhà Đông Ngô.

Theo sách Thái B́nh Hoàn Vũ Kư của Nhạc Sử viết thời nhà Tống, trong miền núi quận Cửu Chân có người con gái họ Triệu, vú dài ba thước, không lấy chồng, tụ họp đồ đảng đánh cướp các quận huyện thường mặc áo vải mộc màu vàng, đi guốc, cưỡi đầu voi, xông ra trận đánh. Sau khi chết, thành thần. Nay có đền thờ ở xă Phú Điền, huyện Mỹ Hóa, tỉnh Thanh Hóa.

Bà ấy là một người có sức mạnh, lại có chí khí và lắm mưu lược. Khi vào ở trong núi, bà chiêu mộ hơn 1,000 tráng sĩ để làm thủ hạ. Anh bà là Triệu Quốc Đạt thấy thế mới can bà, th́ bà bảo rằng :"Tôi muốn cỡi con gió mạnh, đạp đường sóng dữ, chém cá tràng ḱnh ở Bể Đông, quét sạch bờ cơi, để cứu dân ra khỏi nơi đắm đuối, chứ không thèm bắt chước người đời cúi đầu cong lưng làm t́ thiếp người ta".Năm Mậu Th́n (248) v́ quan lại nhà Ngô tàn ác, dân gian khổ sở, Triệu Quốc Đạt mới khởi binh đánh quận Cửu Chân. Bà đem quân ra đánh giúp anh, quân sĩ của Triệu Quốc Đạt thấy bà làm tướng có can đảm, bèn tôn lên làm chủ. Khi bà ra trận th́ cưỡi voi và mặc áo giáp vàng xưng là Nhụy Kiều tướng quân.

Trong một bài nghiên-cứu, Giáo-Sư Trần-Quốc-Vượng cho biết dân-chúng vùng Cao-Lương, Hợp-Phố cũng vùng lên hưởng-ứng với bà Triệu.[11]

Nghĩa-quân Việt đánh phá thành ấp. Các châu quận đâu đấy đều náo động, chúa nhà Ngô cho Thứ sử Giao Châu là Lục Dận (cháu họ danh-tướng Lục-Tốn) đem quân đi đánh, bà Triệu chống nhau với nhà Ngô được năm sáu tháng. Lục Dận dùng ấn tín, tiền bạc hiểu dụ, hơn ba vạn nhà ra đầu hàng; đất Giao Châu lại yên. Bà đem quân chạy đến xă Bồ Điền (nay là xă Phú Điền thuộc huyện Mỹ Hóa) th́ tự-tận. Bấy giờ mới 23 tuổi.

 Thái-B́nh và Liêm-Châu, quê-hương Vua Tiền Lư.

            Năm Đinh Mùi, [227], (Hán Kiến Hưng năm thứ 5; Ngô Hoàng Vũ năm thứ 6), Vua Ngô nghe tin Sĩ Nhiếp mất, thấy Giao Châu ở xa cách, mới chia từ quận Hợp Phố trở về bắc thuộc vào Quảng Châu, cho Lữ Đại làm Thứ sử; từ quận Hợp Phố trở về nam thuộc vào Giao Châu, cho Đái Lương làm Thứ sử.

Về địa-danh Thái B́nh quận, theo sách Đại-Thanh Nhất thống chí, Thái B́nh quận đời Tần là đất Tượng Quận; đời Hán là huyện Hợp phố; nhà Đường đổi là Liêm Châu; đến Tống, khoảng niên hiệu Thái b́nh hưng quốc đặt làm Thái B́nh quân, qua niên hiệu Hàm B́nh lại đặt là Liêm Châu.(KDVS)

Theo sách Cương mục (Trung Quốc), trước kia Lư Bôn giữ thành Giao Châu, nhà Lương sai thứ sử Cao Châu là Tôn Quưnh và thứ sử Tân Châu là Lư Tử Hùng đem quân sang đánh. Bấy giờ là mùa xuân, đương có khí lam chướng, bọn Quưnh xin đợi đến mùa thu; nhưng tước Vũ Lâm hầu là Tư cứ giục tiến quân. Đến quận Hợp Phố, th́ quân bị đánh tan vỡ, chúng lại quay về.(KDVS)

            Theo Đại-Việt Sử-Kư Toàn-Thư, Vua Lư Bôn ở ngôi 7 năm [541-547]. Vua họ Lư, tên húy là Bí, người Thái B́nh [phủ] Long Hưng. Tổ tiên là người Bắc, cuối thời Tây Hán khổ về việc đánh dẹp, mới tránh sang ở đất phương Nam, được 7 đời th́ thành người Nam. Vua có tài văn vơ, trước làm quan với nhà Lương, gặp loạn, trở về Thái B́nh. Bấy giờ bọn thú lệnh tàn bạo hà khắc, Lâm Ấp cướp phá ngoài biên, vua dấy binh đánh đuổi được, xưng là Nam Đế, đặt quốc-hiệu là Vạn Xuân, đóng đô ở Long Biên.

            Các sách sử nước ta đều viết rằng: “Vua Lư có chí diệt giặc cứu dân, không may bị Trần Bá Tiên sang đánh chiếm, nuốt hận mà chết. Tiếc thay!” Kẻ hậu-sinh chúng ta không những than-tiếc nhà Vua anh-hùng mà c̣n phải xấu-hổ v́ đă để mất luôn quê-hương Thái-b́nh-quận của Vua. Đau đớn hơn, địa-danh oai-hùng Hợp-Phố, nơi nhiều lần chôn xác bao quân thù xâm-lược nay cũng đă thuộc về đất Tàu.[12] 

Chi-tiết trận đại-thắng tại Bán-đảo Hợp-Phố

Chúng tôi xin dài ḍng ghi thêm một số chi-tiết về “chiến-thắng lẫy-lừng Hợp-Phố” như sau:

Thấy nhân dân ta vô cùng thống khổ dưới sự đô hộ tàn ác của Tiêu Tư. Tháng 1-542, Lư Bí lănh đạo nhân dân khởi binh tấn công quân Lương, Thứ sử Tiêu Tư khiếp sợ bỏ chạy về nước, chưa đầy ba tháng Lư Bí đă chiếm được hầu hết các quận huyện và thành Long Biên. Nhà Lương sai tướng đem quân sang phản công chiếm lại, Lư Bí đă cho quân mai phục đánh tan quân giặc.

Đầu năm Quí Dậu (543), vua Lương lại huy động binh mă xâm lược một lần nữa. Tướng sĩ giặc khiếp sợ c̣n dùng dằng chưa dám tiến quân, th́ Lư Bí đă chủ động ra quân, đón đánh giặc ở bán đảo Hợp Phố, miền cực Bắc Châu Giao. Quân Lương mười phần chết bảy, tám. Tướng địch bị giết gần hết, kẻ sống sót cũng bị vua Lương bắt phải tự tử.

Tháng Hai năm Giáp Tư (544) Lư Bí tự xưng hoàng đế lấy hiệu là Lư Nam Đế, đặt tên nước là Vạn Xuân (ước muốn xă tắc truyền đến muôn đời), đặt kinh đô ở Long Biên, nơi cửa sông Tô Lịch Hà Nội ngày nay. Triều đ́nh gồm có hai ban văn vơ. Tướng Phạm Tu đứng đầu hàng quan vơ. Tinh Thiều đứng đầu hàng quan văn. Triều Túc được phong là Thái Phó. Triều Tiền Lư khởi nghiệp từ đấy. 

Hai Thị-trấn anh em: Vân Đồn và Hợp-Phố.

Trong quá khứ, Vân Đồn và Hợp-Phố từng là hai trung-tâm thương-cảng anh em mật-thiết. Theo Ông B́nh-Nguyên-Lộc, Ḥn Gay -Vân Đồn đúng là khu thương-cảng Kattigara [13] huyền-thoại mà Ptolemy và các nhà hàng hải Tây-Phương thường nhắc tới vào đầu Công-Nguyên.

Thuộc bộ Ninh-Hải từ thời Hùng-Vương, Cảng ngoại-thương Vạn Ninh - Vân Đồn tiếp-tục thịnh vượng nhiều thế kỷ suốt các triều đại Lư - Trần. Cảng này là cửa ngơ buôn bán của quốc gia Đại Việt. Theo sử sách, sự buôn bán của vùng Đông Bắc nước ta đă hưng thịnh, sôi động từ lâu.

Trong các thế kỷ thứ II và thứ III, hàng hoá từ Việt Nam đă đưa sang trao đổi ở cảng biên-ǵới Hợp Phố. Ngọc trai Việt Nam chuyển sang Hợp Phố đă thành thành ngữ "châu về Hợp Phố". Di chỉ mộ Hán ở Đá Bục (xă Minh Châu, huyện Vân Đồn) cho thấy các mặt hàng phong phú qua đây. Đến thời Đường, cuối thế kỷ VIII, việc buôn bán tấp nập ở Minh Hải - Việt Nam ta vượt cả vùng cảng Quảng Châu Trung-Hoa[14]. 

Từ núi Núi  Phân-Mao hướng ra hải-giới ngoài biển

            Khi nói đến Khâm-Châu, Bắc-Hải và Hợp-phố thuộc hải-giới Việt-Nam[15], chúng tôi xin trích-dẫn thêm tài-liệu nghiên-cứ sau đây của Giáo-Sư Hà Mai-Phương liên-quan đến môt địa-danh cận-kề duyên-hải và quan-trọng là Núi Phân-Mao.

Dựa trên các sách sử của Trung-quốc,  điều không thể chối căi  là từ miền nam núi Ngũ-Lĩnh tức miền Hoa-Nam [hay nam Trung-quốc ngày nay] từng là đất của Bách-Việt mà nhà Hán,  Đường đă dần-dần xâm-chiếm và đồng-hoá những bộ-lạc người Việt ở đấy thành người Trung-quốc trong suốt thời-gian lịch-sử của họ. 

Đại-Việt Sử-Kư  cũng từng chép :  Nước Đại-Việt ở về phía nam núi Ngũ-Lĩnh,  trời đă phân-định ranh-giới Bắc và Nam,  kể từ khi thủy-tổ nước ta mở cơi nước Nam,  trải qua thời-gian mạnh yếu có lúc khác nhau,  mà hào-kiệt nước Nam đời nào cũng có...   Đời nhà Lư  [1010-1224] Lư Thường Kiệt từng đem quân phá Tống  ở Châu Khâm và  Châu Liêm  không phải là không có lư-do;  mà đó là v́ ở nơi ấy có núi Phân-Mao,  từng là ranh-giới xưa của ta và Tàu.. .. 

Theo Dư Dịa Chí  của Nguyễn-Trăi,  núi Phân-Mao ở về phía tây lộ Hải-Đông khoảng 300 dặm.  Nơi đây có kim tiêu quen gọi   là cột đồng Mă-Viện.  Đại-Nam Nhất Thống Chí  và Lịch-triều Hiến-chương Loại-Chí  [phần Dư Địa Chí]  của Phan Huy-Chú  dẫn sách Dư Địa Kỳ Thắng  của Trung-quốc cũng nhắc là ranh giới Nam và Bắc  [giữa ta và Tàu] thuộc biên-giới trấn An-Quảng xưa có núi Phân-Mao.  Theo Gia-Khánh Trùng Tu Nhất Thống Chí  [tức bộ sách địa-dư đời vua Gia-Khánh nhà Minh bên Tàu],  núi Phân-Mao ở về phía tây Khâm-Châu,  năm Tuyên-Đức thứ-hai,  tức năm 1542,  Mạc Đăng-Dung từng cắt hai châu Thạch-Tích và Niêm-Lăng và 4 động Cổ-Sum,  Tê-Lẫm,  Kim-Lặc và Vạn-Cát hiến nhà Minh;  cho nên từ đấy toàn thể núi Phân-Mao thuộc về đồ-bản nhà Minh. 

Theo Đại-Thanh Nhất Thống Chí  [tức bộ địa-dư của Trung-quốc dưới đời nhà Thanh],  núi Phân-Mao ở động Cổ-Sâm,  cách Khâm-Châu  [hay Châu Khâm] khoảng 3 dặm về phía tây.  Tương-truyền trên đỉnh núi Phân-Mao có thứ cỏ tranh,  do ảnh-hưởng của khí-hậu và địa-thế,  ngon cỏ tranh ngả theo hai hướng Bắc và Nam cho nên mới có tên gọi là núi Phân-Mao  nghĩa là núi có thứ cỏ chia ra làm hai hướng.  Đại-Việt Sử-Kư Toàn-thư  của ta cũng ghi thêm là :  Trương-truyền cột đồng Đông-Hán do Mă-Viện dựng ở động Cổ-Lâu thuộc Châu Khâm...   

Bản-đồ miền Nam Trung-quốc đời nhà Tống

Giáo-Sư Hà Mai-Phương viết tiếp: Trong thập-niên 1950,  theo Bản-đồ miền Nam Trung-quốc có vẽ các tỉnh đời nhà Tống trong sách Chinas March Toward the Tropics  của Harold Wiens,[16]  th́ biên-giới của nhà Lư bao gồm cả núi Phân-Mao và một phần tỉnh Quảng-Tây tức các vùng Châu Khâm và Châu Liêm của nhà Tống xưa.. ..  Trong dân-gian th́ luôn nhắc tới chiến-thắng mùa xuân năm Kỷ-dậu 1789 và mộng ước của vua Quang-Trung Nguyễn-Huệ là đ̣i lại các đất Lưỡng-Quảng  [Quảng-Đông và Quảng-Tây] của nước Nam-Việt xưa.. ..

Biên-giới thời Lư-Tống, so-sánh với biên-giới hiện nay. H́nh trích ra từ sách “Chinas March Toward the Tropics”  của Harold Wiens  [Yale University xuất-bản năm 1954]. H́nh phóng lớn (phiá dưới) cho thấy biên-giới Việt-Nam bị cắt lùi lại khoảng 65 Km.

  

 Đại-Việt Sử-Kư Toàn-Thư  dành 2 quyển trong phần ngoại-kỷ ghi chép về nhà Triệu của Triệu-Đà và coi nhà Triệu và nước Nam-Việt là vương-triều chính-thống của nước ta.  Việt-Sử Tổng-Luận  của Lê-Tung cũng xác-nhận nhà Triệu thuộc nước ta... 

Liêm-Châu và Vai tṛ Thủy-Quân nhà Tiền-Lê

            Vai tṛ Thủy-quân thời Lê Đại-Hành bị hầu hết Sử sách "nhẹ nhàng" bỏ qua. Tuy vậy có nhiều điều rất đáng để chúng ta lưu-tâm ghi-nhận lại cho đúng. 

Lực-lượng chính của quân Tiền Lê là quân thủy. Không những nhà Vua dùng quân thủy chận giặc Bắc, Lê Hoàn đă nhiều lần dùng thủy-quân vượt biển vào Nam đánh Chiêm-Thành. Lê-Hoàn cũng phát-huy truyền-thống sông nước trong nhân-dân. Nhà Vua chính-thức lấy lễ đua thuyền hàng năm làm quốc-lễ, với ư-thức rơ ràng rằng nước-Việt như một ḥn núi (Nam-Sơn) đặt trên thuyền bồng bềnh sông nước. Lê-Hoàn khuyếch trương quân thủy hùng mạnh, dùng khí-thế uy-dũng của quân-chủng này để nâng cao phong-thể quốc-gia. Nhà Vua cũng lại là người đầu tiên nghĩ đến việc xác-định hải-phận quốc-gia. Ta xem cách Ngài tiếp-đón Sứ-giả từ (hải-giới) Liêm-Châu nhà Tống th́ đủ rơ.

            Trong "Hành Lục Tập", sứ-giả Tống-Cảo đă viết: "Cuối Thu năm ngoái, bọn Cảo chúng tôi đi đến hải-giới Giao-Chỉ, Nha Nội đô chỉ-huy-sứ của Hoàn là Đinh-Thừa-Chính đem chín chiến-thuyền và 300 quân đến Thái-B́nh-Trường (Liêm-Châu) để đón. Từ cửa sông đi ra biển lớn, xông-pha sóng gió, trải bao nguy-hiểm, đi nửa tháng trời đến sông Bạch-Đằng... Đến Trường-Châu th́ đă gần đến kinh-đô nước ấy. Hoàn đem hết thủy-quân và chiến-cụ ra để thị-uy . Từ đó đi đêm đến bờ biển, cách Giao-Châu chừng 10 dậm về kinh-đô Hoa-Lư... Hoàn đem dân mặc áo đủ màu, trà trộn với binh-lính, đi thuyền, đánh trống, reo ḥ, kéo cờ trắng và dàn thành trận-thế...

Thủy-quân thời Lư và cảng Khâm-Châu

            Sự kiện quân-đội nhà Lư đặt nặng về hải-quân cũng không thấy Việt-Sử mô-tả chi-tiết. Hồi gần đây, chúng ta đựợc đọc một số nhận-xét mới mẻ của Giáo-Sư Lê-Đ́nh-Thông tại Pháp về chiến-lược và chiến-thuật của Hải-Quân Việt-Nam. Theo đó, lưu-động-tính của quân-đội triều Lư đặt căn-bản trên hạm-đội. Và do đó, toàn-thể quân-đội hiển-nhiên được coi như một tổ-chức Thủy-Quân. Đặc-biệt một điều, chính-sử của ta ghi chép rất rơ viêc Đại-Viêt kiểm-soát hải-phận vịnh Khâm-Châu như sau:

            Vào ngày 27 tháng 10 năm 1075, để phá các căn cứ xâm-lược của Tống ở trên đất Tống. Lư Thường Kiệt đă cho tướng Tôn Đản chỉ huy lục-quân vượt biên giới đánh vào đất Quảng Tây, sau đó đến cuối tháng 12 năm 1075, ông thân dẫn thủy-quân xuất phát từ Vĩnh An qua vịnh Khâm Châu theo các ḍng sông đánh sâu vào nội-địa Khâm-Châu, Liêm Châu và Ung-Châu.

            Hải-giới nước ta thời nhà Lư như vậy vẫn c̣n ở sát phía Nam Khâm-Châu. Điều này hoàn-toàn phù-hợp với bản-đồ của Wiens mà chúng-tôi dẫn-chứng ở đây.

Giặc biển thời Lê và vị-trí Long-Môn

Khâm Định Việt Sử Thông Giám Cương Mục, Chính-biên, Quyển thứ 34 chép rằng:

Năm Canh Ngọ, năm thứ 11 (1690). (Thanh, năm Khang Hy thứ 29). Tháng 4, mùa hạ. Vua Lê Hy-Tông sai trấn thủ Tuyên Hưng là Lê Huyến đem quân hội đồng với người nhà Thanh đánh giặc biển ở Yên Quảng, dẹp tan được.

Giặc biển Yên Quảng là Phương Vân Long và Tân Ân Sủng chiếm cứ vùng biển Vạn Ninh, tụ tập nhiều người đi cướp bóc. Trấn tướng Long Môn nhà Thanh là Diệp Thắng đưa thư sang nước ta hẹn cùng hội quân tiễu trừ bọn này. Triều đ́nh sai Lê Huyến đem quân đến hội, bắt được Ân Sủng và đồ đảng hơn 200 người giải giao cho Diệp Thắng ở Long Môn.

Sau khi Lê Huyến đă đem quân về, Diệp Thắng mượn tiếng là chia nhau đi bắt đảng giặc c̣n sót lại, rồi quân hắn vào Tiên Yên và Hoành Bồ sách nhiễu cung đốn, nhân dân không sao chịu được sự khổ sở. Triều đ́nh bèn làm văn thư nghiêm khắc bóc trần việc này đưa sang nói với viên tổng đốc Quảng Đông, Diệp Thắng bị tội xử trảm.

            Xem như vậy, chúng ta thấy, thủy-quân nhà Lê rất quen thuộc vùng biển Khâm châu. Hải-ǵới nước ta thế-kỷ 17 và 18 vẫn c̣n sát với Long-Môn, suy theo lời chú sau đây:

Về tên Long môn: Nhất thống chí nhà Thanh chép: Long Môn ở phía Nam Khâm châu 60 dặm, hai ngọn núi đứng sửng đối nhau như luồng cửa, ở giữa có cột đá nhẵn như đá mài, bên trong có chỗ chứa nhiều nước gọi là biển nhỏ, phía tây suốt đến châu Vĩnh Yên giới phận nước Nam. Đây là một địa điểm sung yếu về đường biển.[17]

 

 

Từ Long-Môn qua biển nhỏ, suốt phía Tây là đến hải-giới nước Nam

 

Hải-giới thời Nguyễn

Một nhà nghiên-cứu người Pháp, Ông Pierre-Bernard Lafont cho rằng người Việt-Nam có quan-niệm chủ quyền khá sớm. Thí-dụ Ông lấy ra như trường-hợp vào năm 1832, vua Minh Mệnh từ chối không cho Hải-Quân Quảng Đông được vào hải-phận Việt-Nam cho dù quân nhà Thanh lấy cớ đuổi theo cướp biển. Rồi năm 1833, nhà Vua lại ra lệnh cho tất cả tàu buôn và thuyền đánh cá Trung-hoa rời khỏi Vân đồn.[18]

            Chúng tôi đă tra-cứu tài-liệu và t́m thấy nhiếu vùng châu, động bị mất cho Trung-Hoa v́ chiến-trận hay v́ các vua “hèn” hiến đất thiên-triều. Tuy vậy, các di-nhượng này đều nằm trong nội-địa, tuyệt-nhiên không có dấu vết việc cắt duyên-hải.

Lẽ đương-nhiên khi Trung-Hoa bành-trướng, dân Hán đă liên-tiếp ép dần người Việt lui về Nam. Có lẽ số người Việt nơi vùng Hợp-phố Bắc-Hải lúc đầu đông-đảo cũng phải chịu chung áp-lực Hán-hóa mà suy-giảm, rồi trở thành thiểu-số. Dù sao sự hiện-diện của đồng-bào ta vẫn c̣n nhiều, sinh-hoạt sôi-động tại vùng Bạch-Long Trường-B́nh qua sự nhận-định của nhiều người ngoại-quốc vào những thế-kỷ gần đây mà chúng tôi xin tŕnh-bày ở những đoạn dưới. 

Tài-liệu của các Bác-Sĩ người Pháp Hocquard và Néis

Có hai vị Bác-Sĩ trong quân-đội viễn-chinh Pháp là Docteur Hocquard và Docteur Néis đă ghi chép các biến-cố về xứ Bắc-Kỳ trong giai-đoạn nhiễu-nhương vào cuối thế-kỷ thứ 19.  

Có lẽ Bác-Sĩ Hocquard là người Pháp đầu tiên viết nguyên một cuốn sách về t́nh-h́nh vùng biên-giới Việt-Hoa thời gian 1884-1886, trong đó Ông có đề-cập tới vùng núi Phân Mao liên-hệ với Việt-Nam. Sách đó có nhan đề “Une campagne au Tonkin”, xuất-bản lần đầu năm 1892. Philippe Papin sửa chữa và tái-bản năm 1999 tại Paris.[19]

Cùng thời với Ông có Bác sĩ của Hải quân tên P. Néis là một nhân-chúng tin-cậy khác nữa. Theo tài-liệu ghi nhận của vị y-sĩ này th́ sát theo bờ biển phía Đông-Bắc Móng Cái có một số làng Việt Nam. Cư dân gồm người Việt cùng nhiều sắc dân thiểu số chứ không có người Hoa. Ông ghi nhận tên những làng Việt-Nam như: Trung sơn, Song phong, Mai công... Đặc-biệt các làng sống bằng nghề đánh cá lấy tên Vạn Công, Vạn Mi, Vạn Thọ, Vạn Tray... như nhiều làng của dân “Vạn Chài” Việt Nam khác. Các làng này từ trước vẫn sống dưới quyền quản trị của triều đ́nh Việt Nam.

Trong khi quân Pháp trấn đóng vùng biên-địa, Bác sĩ Néis c̣n cẩn-thận vẽ ra một bản đồ khu-vực mà Ông gọi là “enclave annamite” (vùng dân Việt Nam bị vây trong lănh thổ trung Hoa) từ phía Đông Móng-Cái đến mũi đất Paklung (Packlung - Bạch Long).

 

Bản-đồ khu-vực người Việt và mũi đất Paklung

Nỗi ngậm ngùi cho người mất Tổ-Quốc

Khi Ernest Constans[20], Đặc-ủy Thương-thuyết của Cộng ḥa Pháp, kư với đại diện Trung Hoa tại Bắc kinh ngày 26 tháng 6 năm 1887, số phận vùng đất trên được nhắc tới như sau: “Những điểm tranh chấp ở Đông và Đông bắc Móng cái, phía bên kia biên giới theo sự ấn định của Ủy ban phân giới, được phân phối cho Trung Hoa” (“Il est entendu que les points contestés qui sont situés à l’est et au nord-est de Monkai, au-delà de la frontière telle qu’elle a été fixée par la Commission de délimitation, sont attribués à la Chine”).

Trong phái đoàn có sự tham dự của Bác sĩ P. Néis, một nhà thám hiểm và cũng là Bác sĩ của Hải quân. Bác sĩ Néis viết một hồi kư, cung cấp nhiều chi tiết quan trọng về chuyến đi này, đăng nhiều kỳ trên tạp chí Pháp Le Tour du Monde năm 1887 dưới nhan đề “Sur les frontières du Tonkin.”Bác sĩ Néis kết thúc đoạn hồi kư về chuyện này một cách ngậm ngùi: “dân chúng trở về nhà, từ nay trở đi là người Tàu”.

Trong những người Tây-phương biết rơ-ràng “dân-cư bản-địa là người Việt-Nam và TrườngB́nh/Bạch-Long thuộc nước ta” c̣n có Dian H. Murray. Nhà nghiên-cứu này có lẽ  nghiên-cứu cả trong sách vở cũng như đến quan-sát tại chỗ, đă cả-quyết rằng khu duyên-hải của quận-lỵ Trường B́nh rơ ràng thuộc về lănh-thổ Việt-Nam từ lâu đời. Murray viết trong cuốn sách "Pirates of the China Coast, 1798-1810"; California, 1987, trang 18: "Chiang-p'ing was technically a part of Vietnam until 1885".

 Một vài h́nh-ảnh về người Việt-Nam  hiện đang phải sinh-sống trong Khu Tư-Trị vùng Duyên-Hải Quảng Tây Trung-Hoa.[21]

Nguyên-ủy của “Đường Màu Đỏ” từ đâu?

            Để thi hành điều 3 Hiệp ước Pháp-Thanh kư tại Thiên Tân, Công ước 1887 qui định ranh giới Vịnh bằng đường kinh tuyến Paris105 độ 43' Đông[22]. Đường đó chạy hướng Bắc Nam, nằm sát mỏm phía đông Đảo Trà Cổ mà trong bản đồ của công ước gọi là Đường Màu Đỏ.[23]

            V́ Hải-giới Việt-Nam lúc đó nằm ở phía Đông mũi đất Bạch-Long, câu hỏi đặt ra là: Trong hoàn-cảnh nào, thực-dân Pháp lại kư một công-ước thiệt hại cho Việt-Nam như vậy? Chúng tôi xin tóm-lược một vài chi-tiết như dưới đây.

Giáo-Sư Nguyễn văn Canh nói về việc “Trung-Hoa đ̣i nhượng đất” và “Pháp cắt dất” như sau:

Điều 3 Hiệp ước Thiên tân có nói rằng " ở nơi nào nếu cần, có thể điều chỉnh lại chi tiết cho đúng để đưa đến một biên giới thực sự cho Bắc kỳ". Phía Trung Hoa vin vào đó, giải thích dấu hiệu này như là giúp đưa đến những sắp xếp sâu rộng, coi như bồi thuờng về đất đai đối với những nhượng bộ chính trị mà Trung Hoa đă ưng thuận ở nơi khác. Lư hồng Chương giải thích cho Đô đốc Rieuner :"Nước Pháp đă được quá nhiều khi chiếm được Bắc Kỳ, một xứ chư hầu của Trung Hoa từ 600 năm nay... Điều này làm tôi rất đỗi ưu tư; cần có một đền bù dưới h́nh thức nhường một ít đất ở vùng biên giới của Annam đối với tôi như thế là đủ"

V́ t́nh h́nh địa phương rất phức tạp, họ Lư không thể giải quyết vấn đề biên giới được v́ chính quyền cấp tỉnh có thể đưa ra một đường lối khác. Phó vương Lưỡng Quảng Zhan Zhi dong, một đối thủ của Lư hồng Chương, lại là biểu tượng của lực lượng chống ngoại xâm, và các ủy ban phân định biên giới gặp vô cùng khó khăn. Khi đó một thành viên Phái-đoàn người Pháp và một số nhân viên cùng quân-nhân bị quân Tàu giết chết ở Hải-Ninh vào 25 tháng 11 năm 1886.[24]

Về vụ giết người này, phía Pháp cho là Zhan chủ mưu. Rồi nhân dịp giải quyết một vùng tranh chấp đặc biệt, "một khu người Việt nằm trong đất Trung Hoa" (enclave annamite) và mũi Packlung (bên kia Móng cái, độ 20 cây số đường chim bay), t́nh trạng căng thẳng gần đến đổ vỡ và chiến tranh đă gần kề.

Tuy nhiên, lại có thương thuyết tiếp theo và công ước về phân định biên giới được kư vào 26 tháng 6, 1887 tại Bắc kinh.

Trong khi các ủy viên phân định và các nhân viên trắc địa hoạt động, th́ Bộ trưởng đặc mệnh ṭan quyền, dân biểu Jean Antoine Ernest Constans được gửi sang để thương thuyết và kư hai công ước phụ đính được trù liệu trong Hiệp ước Thiên tân: công ước về thương mại và công ước về biên giới. Constans, theo Tác-giả Charles Forniau, là một kẻ có thế lực theo chủ nghĩa cơ hội, thành công giải quyết quyền lợi thương mại.[25] Và quyền lợi chính trị thôi thúc y kết thúc mau lẹ để y c̣n trở về hoạt động tại nghị trường. Do đó, có những nhượng bộ về đất đai.

Công ước phân định biên giới trong t́nh trạng này đă chấp thuận nhượng một phần lănh thổ Việt nam cho Trung Hoa ở nơi có tranh chấp giữa hai Ủy Ban. Có 2 địa điểm tranh chấp chính được nhượng choTrung Hoa: (1) trên biên giới Vân Nam, là tổng Tụ long, ḥan toàn thuộc về đất của Vương quốc Annam và chừng 3/4 đất đai của tổng này bằng 750 cây số vuông được nhượng cho Trung Hoa và (2) thuộc tỉnh Quảng Đông là mũi Packlung và "khu vực người Việt nằm trong lănh thổ trung Hoa" .

Việc nhượng đất này có hai hậu quả quan trọng : a) một mặt lấy mất đất của Việt nam và b) c̣n xác định lại biên giới hải phận và phần đất dọc theo duyên hải: "Các đảo về phiá Đông của đường kinh tuyến Paris 105 độ 43 phút của Kinh tuyến Đông, qua mũi phía Đông đảo Trà cổ lập thành đường ranh, sẽ giao cho Trung Hoa...". Từ đó cho đến nay trừ điều ước này, không có thêm một thỏa-ước nào khác được kư kết giữa Pháp và Trung Hoa về mặt biển.           

Ka-Long Lộn với An-Nam-Giang: Lầm-lẫn tai-hại

V́ hải-giới Việt-Nam cũng là đường nối dài của biên-ǵới trên bờ, chúng ta nhận thấy nhận xét sau đây: Nếu biên-giới giữ hai quốc-gia có thể được phân-định bằng những ḍng sông th́ Biên-ǵới chúng ta đáng lẽ phải là An-Nam-Giang, một trong những đường ranh-giới cổ xưa với địa-danh núi Phân-Mao như được ghi trong lịch-sử hai nước Việt-Hoa.

Theo Ông Trương Nhân Tuấn, Hải-giới Việt-Hoa phải xác-định (một cách công-bằng) bằng cách bắt đầu từ núi Phân-Mao trên đất liền nối tiếp ra biển qua con sông An-Nam-Giang. Mũi Pak-Lung (Bạch-Long)  v́ thế không phải là một « enclave annamite » như người Pháp đă hiểu lầm trong lúc phân-định biên-giới. V́ Pháp đă lẫn-lộn An-Nam Giang với sông Ka-Long. Vùng nầy do đó là lănh-thổ toàn-vẹn của Việt-Nam, chứ không phải là « enclave », vùng đất người Việt ở trong lănh-thổ tàu. Lầm-lẫn tai-hại nầy đă làm Việt-Nam mất trên ngàn cây số vuông đất đai và hàng chục ngàn dân Việt sống tại đây.[26]

            Khi vùng đất Bạch-Long bị mất, “Đường Ranh Màu Đỏ” (108 độ 3 phút 13 giây Đông) phân-chia hải phận vịnh Bắc Việt chỉ được tính từ mỏm cực đông của đảo Trà Cổ. Mỏm này cách ranh giới phía đông của vùng đất bị mất tới khoảng hơn 20 cây số.[27]  

Quan-niệm mơ-hồ của người Trung-Hoa về Hải-biên

            Chúng ta nên dành chút th́-ǵờ để xem hải-giới phía đối-phương, tức là của người Tàu ra sao ?  

            Người Trung-Hoa tin-tưởng một cách mù-quáng là quốc-gia của họ nằm giữa thế-giới, khi trước tự gọi là Trung-Nguyên. Tuy nhiên, c̣n một “điều tệ-hại” hơn nữa, họ lại cho rằng quốc-gia của họ bao quanh bởi Đại-dương, như được mô-tả trong tấm bản-đồ lưu-truyền xưa nay.

Thực ra trong nhiều thiên-kỷ dựng nước, qua các đời Đường Ngu, Hạ; lănh-thổ trung-Hoa nằm sát sông Hoàng-hà, c̣n rất nhỏ hẹp.  Cho đến đời nhà Thương, nước Tàu tuy có mở lớn hơn nhưng cũng chỉ vào khoảng tối-đa mỗi chiều 400km x 300km, tức vài ba trăm dặm mỗi-chiều (Chine Esprit et Société, Speiser.). Sử-gia Phan-huy-Chú đọc sử Tàu, thấy diện-tích đất đai các đời nhà Thương và nhà Chu rất hạn hẹp :Vua Thành-Thang chỉ có 70 dặm đất, Văn-Vương chỉ có 100 dặm đất mà làm vua thiên-hạ.[28]      Nước Tàu hồi đó ở xa với duyên-hải và người dân Trung-Hoa c̣n hoàn-toàn lạ lùng với biển cả. 

 

 

Trong khi lập-quốc, Trung-Hoa chỉ ở quanh vùng nhỏ bé số 1. Qua thời Tây-Chu, lănh-thổ (Vùng số 2) cũng chưa lớn. Cho tới tận năm 221TTL., biển của họ chỉ trong vùng Hoàng-Hải mà thôi.

 

Khi làm quen với kỹ-thuật họa-đồ Tây-phương, người Trung-Hoa thường ghi-chú những phần nội-hải và ngoại-hải. tương-đối cẩn-thận. Theo những bản-đồ này th́ rơ-ràng là dân Tàu không có một chút khái-niêm nào về chủ-quyền ngoài biển cả, ngoài khu duyên-hải của họ. Dian H. Murray đồng-ư với Marwyn Samuels dùng bản-đồ Quảng-Đông là tỉnh sát biên-giới Việt-Nam để chứng-minh điều đó. Các tác-giả lưu-ư rằng hải-phận Trung-Hoa gần sát rịt vào bờ, c̣n ngoài đại-dương họ coi như không biết đến. Chính-quyền có khuynh-hướng chấp-nhận phần nội-hải đó là biên-ǵới xa nhất về chủ-quyền quốc-gia. 

 

Bản-đồ Nội-Hải Ngoại-hải của tỉnh Quảng-Đông. Marwyn Samuels ghi-chú như sau: “The "inner" and "outer" oceans off Kuangtung province's south coast. Note how close to land the Chinese of the day thought the outer (largely unknown) ocean lay. Officials tended to perceive the "inner" ocean as the farthest extent of their authority. From Kuang-tung hai-fang hui-lan, From. Lu K'un and Ch'eng Hung-ch'ih, n.d., Vol. 1.[29] 

Chính Mao cũng chỉ chú trọng đến lục địa, xây dựng Đệ Tam Lộ tuyến.

Trung cộng mới chỉ mới thay đổi kế hoạch xây dựng Hải-Quân và bành-trướng mặt biển, chiếm đóng hải-đảo hải-phân Việt-Nam hồi gần đây mà thôi.

Theo tác giả Nguyễn Duy Chính của bài “Chiến Lược Biển Đông”: Khi đem áp dụng các nguyên tắc của chiến tranh nhân dân vào trận chiến Triều Tiên, lư thuyết chiến tranh nhân dân tỏ ra không hợp thời khi đối phó với một kẻ thù có sức mạnh ưu thế về không quân và hải quân cũng như có tiềm năng xử dụng nguyên tử. Thành thử, Bắc Kinh phải bí mật t́m cách chế tạo vũ khí hạch tâm, phi đạn, tăng cường sức mạnh quân đội chính qui, hiện đại hóa hệ thống t́nh báo, tính cơ động và phương pháp tập trung quân lực. Các chiến lược gia Trung cộng phải từ từ điều chỉnh lại lư thuyết chỉ đạo chiến tranh được đặt dưới tên "Chiến tranh nhân dân trong t́nh huống hiện đại (Lewis, John Wilson và Xue Litai, "China's Strategic Seapower", Stanford Univ. Press 1994, tr 212).

Chính v́ thế, Mao đă nỗ lực xây dựng Đệ Tam Lộ tuyến, di chuyển các khu vực kỹ nghệ quan trọng vào sâu trong đất liền v́ ông  ta tin rằng khu vực duyên hải sẽ bị tàn phá ngay từ đầu. Thành ra, Trung cộng hoàn toàn không có kế hoạch củng cố hay xây dựng mặt biển mà chỉ chú trọng ở lục địa v́ đó sẽ là cơ sở chính tiếp ứng cho việc trường kỳ kháng chiến với đế quốc tư bản.[30] 

Duyên-hải và vùng biên-giới Hoa-Việt Xưa và nay

            Như chúng ta đă biết, ngay sau khi Trung Cộng chuyển hướng từ “cận hải pḥng ngự” sang “cận dương pḥng ngự” và lăm le tiến hành “viễn dương pḥng ngự”, biển Việt-Nam chính là miếng mồi ngon đầu tiên của bọn bành-trướng. Mấy tên Công-Sản đàn em của chúng tại Hà-Nội đang giúp chúng thực-hiện việc này. 

Cuối năm 2001, Cộng-Sản Việt-Nam đă để lại cho dân-tộc một mối hận lớn lao. Có lẽ trong thiên-kỷ tới, mối hận này sẽ khó ḷng rửa sạch. Đó là chuyện Hà-Nội ngoan ngoăn kư vào bản thoả-hiệp về đường biên giới với Trung-Hoa. V́ sợ oai đảng Cộng-Sản đàn anh trong bàn hội-nghị, họ đă hoàn toàn im lặng không đ̣i hỏi, cũng như không giám nói ǵ đến những vùng đất lịch-sử Việt-Nam lâu đời, bao gồm các quặng mỏ quí như mỏ vàng B́nh Di, mỏ bạc Đường Gấm, Hoa Lâm, mỏ ch́ ở Tùng Bách, mỏ đồng ở Tụ Long.

Ngoài mặt, Cộng-Sản Việt-Nam tuyên-bố bảo-vệ Tổ- chống xâm-lăng, nhưng trên thực-tế đảng này đă từng có nhiều lần manh-tâm "đi đêm" với cả hai kẻ thù truyền-kiếp, cả Tây lẫn Tàu. Đọc lại lịch-sử đau buồn thời bị trị cuối thế-kỷ 19, chúng ta biết rằng v́ muốn được yên thân khai-thác thuộc-địa Đông-Dương, đám thực-dân mới là Pháp không muốn đám thực-dân cũ là Tàu gửi quân quấy phá, nên Pháp đă cố ư nhượng-bộ bằng cách "hối-lộ". Họ cắt cho nhà Thanh Trung Hoa một số vùng đất của Việt Nam một cách thản-nhiên. Khu-vực như kể trên, không những khá rộng mà đặc-biệt, c̣n chứa đựng những tài nguyên vô-giá.

Việc Pháp thản-nhiên cắt đất Việt-Nam v́ họ xét rằng việc ấy có lợi cho kế-sách thực-dân của họ. Thế nhưng Cộng-Sản Việt-Nam sẽ trả lời ra sao với lịch-sử khi Đảng của họ dám tự-quyền xác-nhận việc hai đế-quốc xâu xé lănh-thổ Việt-Nam lúc xưa (Hiệp-ước Pháp-Hoa 1887 và 1895) là hợp-pháp. Họ lại c̣n trải thảm đỏ đón tiếp Chủ-Tịch Đảng Cộng-Sản đàn anh, Thủ-Tướng Trung-Cộng qua thăm viếng để cám ơn Cộng-đảng Tàu nưă!

 

Quốc-sử không thể phục-vụ quyền-lợi riêng tư cho phe đảng

Trong bài “Sử liệu biên giới giữa ta và Tàu : Từ cửa ải Nam Quan đến ải Chi Lăng, Châu Ôn và Núi Phân Mao"[31] kể trên, hai tác giả Hà Mai Phương và Lưu Chu Thanh Tảo đă luận-bàn thêm như sau:

“Gần đây,  cùng với lập-trường mới nhượng-bộ Trung-quốc,  Sử-gia Phan Huy-Lê,  Giáo-sư Sử-học Trường Đại-học Tổng-hợp Hà-Nội,  trong bài giới-thiệu Tác-giả,  Văn-bản và tác-phẩm Đại-Việt Sử-Kư Toàn-Thư  [Nhà xuất-bản Văn-hoá - Thông-tin,  Hà-Nội, năm 2000] th́ lại cho rằng các tác-giả Đại-Việt Sử-Kư Toàn-Thư  đưa nhà Triệu của Triệu-Đà vào Quốc-sử là một sai-lầm kéo dài... 

Khi cường-quyền và bạo-lực can-thiệp và định chuyện quốc-sử để phục-vụ quyền-lợi riêng tư cho phe đảng và không kể ǵ đến quyền-lợi của quốc-gia, dân-tộc và không biết ơn công-lao của tiền-nhân dựng nước và giữ nước th́ chúng ta sẽ không ngạc-nhiên ǵ khi thấy nhiều vùng đất-đai thuộc lănh-thổ và lănh-hải nước ta được hiến-dâng cho ngoại-bang.  Công và tội của các nhà cát-địa-sứ  tân-thời  bán đất-đai này sẽ bị lịch-sử kết tội và đời-đời nhắc-nhở tới những hành-vi hèn-kém này !”

 

Vũ-Hữu-San

  

 

Hai Phái-đoàn thương-thuyết Pháp-Hoa

Free Web Hosting